دوره خودآگاهی توحیدی | دوره جامع خودآ اختلال روان تنی| همه چیز درباره بهبود بیماری سایکوسوماتیک
اختلال روان تنی که با نام بیماری سایکوسوماتیک نیز شناخته می شود، نوعی اختلال است که در آن، مشکلات روانی مانند استرس و اضطراب به صورت علائم جسمانی مانند درد، تنگی نفس و مشکلات گوارشی خود را نشان می دهند. این اختلال، رابطه ای مستقیم با استرس دارد و با شناسایی و ریشه یابی فشارهای عصبی در افکار و احساسات افراد می توان برای درمان آن اقدام کرد.
- بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک چیست؟
- تاریخچه درمان بیماری های روانتنی
- انواع بیماری های سایکوسوماتیک
- مراجعه به روانشناس یا درمان غیر دارویی
- درد های روان تنی
- درمان بیماری های روان تنی با خودشفابخشی
بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک چیست؟
بیماری های روان تنی یا سایکوسوماتیک گروهی از بیماری های جسمی هستند که منشأ و عامل اصلی آن ها، فشارهای روانی است. به عبارت دیگر، این اختلالات، به شکل آسیب های جسمانی ظاهر می شوند اما عوامل هیجانی و استرس، یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده آن ها هستند.
نام این گروه از بیماری ها از ترکیب واژه فارسی ” روان ” با ” تن ” و در زبان انگلیسی از ترکیب واژه یونانی “psyche” به “soma” ساخته شده که به درک ما از ماهیت آن کمک می کند.
این بیماری ها از دیرباز مورد توجه بوده اند. دانشمندان با عارضه هایی مانند درد طاقت فرسا در ناحیه سینه و مرگ و میرهایی بر اثر تعریق در حمام های بخار مواجه شدند که هرگز علت آن را نمی توانستند تشخیص دهند. با اینکه رفته رفته، تدابیر درمانی برای آن پیدا کردند تا از شدت عوارض آن کاسته شود اما اندیشمندان خیلی زود دریافتند که برای درمان کامل این بیماری، باید به پیوستگی روان و تن انسان توجه کرده و به سلامت روان فرد، اهمیت داد.
تاریخچه درمان بیماری های روانتنی
ارتباط بین بیماری جسم و روان، تاریخچه ای کهن در تاریخ علمی بشریت دارد. از حدود قرن 4 قمری یا قرن 10 میلادی، رد پای ایرانیان در مطالعه و درمان این بیماری ها ثبت شده است. گزارش ها حاکی از آن است که علی ابن عباس حلی در کتاب “الملکی” به این موضوع پرداخته و کتابش قرن ها بعد تحت عنوان ” Complete Book of the Medical Art ” به لاتین ترجمه و در دانشگاه های اروپا تدریس می شد.
گرچه پیشرفت علمی در این حوزه در عصر روشنگری از کانون توجه افتاد اما در قرن 20 میلادی، بررسی علل و درمان بیماری های روان تنی دوباره جایگاه خود را در میان تحقیقات روانشناسان و پزشکان پیدا کرد.
امروزه اندیشمندان به انسان، به عنوان موجودی با سه عنصر روانی، اجتماعی و فیزیکی نگاه می کنند و برای شناخت او، این سه بُعد و تاثیرات مداوم و متقابلشان را درنظر می گیرند. امروزه اندیشمندان، سلامتی جسمی فرد را به تنهای شاخصه سلامت و بهداشت عمومی نمی دانند بلکه علاوه بر جسم، باید روح و روان نیز در سلامت و تعادل کامل باشد و اگر فرد از روابط اجتماعی خوبی برخوردار نباشد، آن شاخصه به طور کامل محقق نمی شود. این اندیشه، گویای پیشرفت بشر در حوزه بیماری های سایکوسوماتیک است.
انواع بیماری های سایکوسوماتیک
هر یک از موارد زیر به تنهایی می تواند از اختلال روانتنی خبر دهد؛ بنابراین اگر هر یک از مشکلات زیر را احساس می کنید و با مراجعه به دکتر و انجام آزمایش های مربوطه متوجه شدید که این علائم از لحاظ پزشکی قابل توضیح نیست، باید یکی از شیوه های درمانی را پیگیری نمایید:
- میگرن و سردرد: 5 تا 7 درصد افراد به خاطر اضطراب به سردرد های میگرنی دچار می شوند. اضطراب زنگ خطری برای مغز و اعصاب است و تکرار آن موجب اختلال در بدن می شود.
- آسم و تنگی نفس: گاهی بیمار، علائم تنگی نفس را دارد اما نتایج آزمایش نشان از مشکل قلبی، ریوی یا عفونی ندارد؛ این جا هم مساله بیماری روان تنی مطرح می شود.
- درد قفسه سینه: پس از این که نوار قلب و اکو، سلامت قلبی بیمار را نشان می دهد، احتمال بیماری های روان تنی در درد های بدن تقویت می شود. چه بسا فشار عصبی و اضطراب زیاد، خودش را به صورت درد سینه نشان داده است.
- اختلال در حافظه: ممکن است اتفاقات استرس زا یا تنش زا به اختلال در هوشیاری و از دست دادن حافظه منجرّ شود.
- بی خوابی مزمن: اختلال روان تنی ممکن است به صورت بی خوابی طولانی مدت بروز کند.
- آرتروز یا درد مفصل: گاهی بدون وجود مشکل پاتولوژیک، در مفصل زانو احساس درد می شود؛ فشار های عصبی و احساسات فرد منجر به فرمانی نادرست از جانب مغز به اندام ها و شروع درد شده است.
- بی خوابی مزمن
- تهوع و استفراغ
- بیماری پوستی و کهیر
- ورم روده بزرگ
- چاقی
- فشار خون مکرر
- افزایش ضربان قلب
- کاهش قند خون
- افزایش ترشح تیروئید
مراجعه به روانشناس یا درمان غیر دارویی
همانطور که می دانید، بیماری های روانتنی گروه وسیعی از بیماری ها را دربرمی گیرد و به طور غالب، بیماران پس از ظاهر شدن علائم بیماری، خود را تحت درمان متخصصین مربوطه قرار می دهند و چون به منشأ روانی بودن عارضه خود اعتقاد ندارند، حاضر به مراجعه به روانشناس نیستند و از درمان کامل و ریشه ای مشکل خود صرف نظر می کنند. به همین جهت در درمان قطعی خود با چالش هایی مواجه می شوند.
بنابراین شناخت بیماری های سایکوسوماتیک و “رفع هسته اصلی آزاردهنده” که توسط روانشناسان و مشاوران تشخیص داده می شود، ضرورت دارد. بی توجهی به این موضوع نیز می تواند عواقب سختی از جمله آسیب های فراوان به دستگاه های مختلف در بدن و همچنین زیان های مالی فراوان وارد کند.
درد های روان تنی
دردهای مزمن، یکی از انواع بیماری های سایکوسوماتیک هستند که حدود 13 تا 40 درصد مراجعان بخش های اورژانس را به خود مبتلا می کنند. دردهای روان تنی مزمن، مداوم و غیر سرطانی هستند که برخلاف انجام معاینات دقیق و گرفتن شرح حال کامل و بررسی های اولیه آزمایشگاهی، منجر به تشخیص قطعی یا احتمالی نمی شود.
این دسته از بیماران، در کنترل استرس و هیجانات خود مشکل دارند و در مواقع فشارعصبی، درد روان تنی نشانه های جسمانی خود را نمایان می کند. پژوهش ها حاکی از آن است که شناخت عوامل روانی همچون اضطراب، افسردگی و استرس در درمان بیماری های روانتنی نقشی پررنگ خواهد داشت.
درمان بیماری های روان تنی با خودشفابخشی
شیوه خودشفابخشی بیماری بر پایه این باور است که قدرت شفا و بهبودی از بیماری در همه سلول های بدن قرار داده شده است. در این نظریه بیشتر بیماری های بدن، به سبب احساسات مخرب و باورهای آسیب زننده پدید آمده و به مرور قدرت گرفته است.
شیوه خودشفابخشی در درمان بیماری های روان تنی هم نقش غیرقابل انکاری دارد. در این بیماری ها، پیام ها و فرمان هایی به وسیله مغز به اندام ها ارسال می شود که باعث اختلال در سیستم عملکرد اندام ها می شود.
این شیوه که از ارتباط حوزه روح و روان با بدن صحبت می کند، مدعی است که با شناخت درمانی و اصلاح باورها، ذهنیت ها و احساسات افراد، می توان با این اختلال مقابله کرد و بهبودی کامل از آن به دست آورد.
خودشفابخشی بطور عمومی علت و منشأ این اختلال را در باورها، احساسات و عواطف می داند و بطور تخصصی بیماری های روان تنی را مطالعه کرده و به اصلاح حالات و روحیات شخص بیمار می پردازد.
امروزه تمایل غرب به این شیوه برای درمان بیماری های سایکسوماتیک بسیار زیاد شده اما درمان این بیماری ها در ایران نیز همواره مورد توجه بوده و سابقه موفق و شفافی دارد و با الگوهای فرهنگی مردم ایران نیز مطابقت دارد.
