آیا افسردگی ژنتیکی و علت آن وراثت است؟

آیا افسردگی ژنتیکی است و افراد محکوم به ابتلاء به آن هستند؟ باور مشهور آن است که اگر در یک خانواده فردی افسرده وجود داشت، احتمال بروز آن در سایر افراد بالاست زیرا افسردگی نوعی اختلال ژنتیک و قابل وراثت است. اما شما در این مقاله به صورت علمی و به سادگی متوجه خواهید شد که افسردگی ارثی و ژنتیکی نیست و با کنترل محیط خانه و خانواده و اجتماع می توانیم خود و فرزندان را از این آسیب مصون بداریم.

انواع افسردگی و تشخیص ساده آن

• اختلال افسردگی بالینی: بسیار شایع است و فرد در مدت زمان طولانی درگیر اختلال می شود.
• ناراحتی و اندوه مقطعی: بی حالی، کلافگی، دلگیری که هر چند وقت یکبار به صورت کوتاه برای هرکسی می تواند رخ دهد.
• اختلال افسردگی دوقطبی: که اختصاص به اختلال بایپولار دارد.

اگر برای چند روز احساس خستگی و کسالت دارید یا نمی توانید با نزدیکان ارتباط مطلوبی برقرار کنید، هرگز علامت افسردگی ژنتیکی و بالینی نیست.

تفاوت اندوه مقطعی با افسردگی بالینی چیست؟

قطعا حالت کسالت، انزوا و شاد نبودن را هرکسی دستکم یکبار تجربه کرده است؛ هنگامی که شخص یکی از عزیزان خود را از دست بدهد یا با رکود اقتصادی مواجه شود و یا در روابط اجتماعی خود احساس شکست و ناکافی بودن داشته باشد.

این حالت بخشی از وجود انسان است و کاملاً طبیعی است و نمی توان آن را از نوع اختلال افسردگی بالینی یا با افسردگی ژنتیکی مرتبط دانست. ما انسان هستیم و در بازار دنیا، روزی به سود ما است و روزی به زیان ما.

دل ها اقبال [روی آوردن] و ادبار [پشت کردن] و نشاط و سستی دارند. پس به هنگام اقبال و نشاط، حقایق را به خوبی می بیند و درک می کند و به هنگام ادبار و سستی، ناتوان و ملول می گردد. پس در حالت اقبال به سراغش بروید و در حالت ادبار، آزادش بگذارید.(1)

آیا افسردگی ژنتیکی و ارثی است؟

مشاهدات نشان می دهد که ابتلا به افسردگی بالینی در میان فرزندان یک خانواده رایج است؛ اما آیا این گزارش ها برای نظریه افسردگی ژنتیکی و نقش وراثت در آن کافیست؟!

خیر؛ در حقیقت قبل از اینکه ژن ها را مقصر مشکلات خود بدانیم، باید علت اختلال های عصبی را در محیط زندگی خود جستجو کنیم. در خانواده ای که به جهت تنش ها و اختلاف ها، فرزندشان به چنین مشکلی دچار شود عجیب نیست که اگر مشکل زدایی نکنند، سایر اعضای خانواده نیز به همان اختلال دچار شوند!

بعلاوه که یافته های جدید ژنتیک نشانگر این است که ژن ها بدون عامل بیولوژیک، در محیط سلول خوانده نمی شود و ایجاد بیماری نمی کنند.

عوارض تشخیص نادرست ژنتیکی افسردگی

ساده ترین پاسخ پزشک برای توضیح دلیل افسردگی شما، ارثی بودن است؛ به شما می گوید: تو از ابتدا استعداد فعال شدن این را داشتی و از این به بعد سعی کن تا بیشتر از محرّک های خلقی پرهیز داشته باشی!

طبق مطالعات بیولوژیک جدید و اپی ژنتیک می توان با اطمینان خاطر اختلال های عصبی را به عوامل بیرونی و زیستی نسبت داد؛ نه قضیه ژن و DNA! این خود ما هستیم که با دریافت سیگنال بد از باور ها و احساسات و خاطرات مخرب، ژن ها را فعال می کنیم.

چنانچه احساس افسردگی طولانی دارید و یا در ابتدای راه هستید و یا اصلاً تردید دارید که به این عارضه دچار شده اید، حتما در انتخاب مشاور و روند درمانی خود دقت نمایید. مطالعات بالینی نشان داده که تشخیص اشتباه ژنتیک در افسردگی، ضریب علائم آن را چند برابر بالا برده است.

نتیجه؛ به عنوان مثال ترس از برقراری ارتباط، دعواهای درون خانواده، کمبود های جامعه، ضعف رسانه و یا هر چیز دیگری توانسته سیستم ژنتیک ما را تحریک نموده و این بمب در یک لحظه ترکیده است؛ پس ارتباط افسردگی با ژنتیک چندان روشن نیست. علاوه اینکه از مطالعات متیو لیبوویتز و همکارانش می توان چنین نتیجه گرفت که روایت نادرست ژنتیکی بودن افسردگی، باعث بدبینی مراجعان و ناامیدی از ادامه درمان می شود.

پانوشت:

(1) امام رضا علیه السلام بحار الانوار ج 75 ص 357